Bệnh tiểu đường, còn được gọi là đái tháo đường, là một bệnh mãn tính xảy ra khi cơ thể không sản xuất đủ insulin hoặc không sử dụng insulin hiệu quả. Insulin là một hormone do tuyến tụy sản xuất, giúp điều chỉnh lượng đường trong máu. Khi thiếu hụt hoặc kháng insulin, đường trong máu sẽ tăng cao, gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Các loại bệnh tiểu đường

Có ba loại chính của bệnh tiểu đường: tiểu đường tuýp 1, tiểu đường tuýp 2 và tiểu đường thai kỳ. Mỗi loại có đặc điểm riêng và cách quản lý khác nhau. Dưới đây là thông tin chi tiết về từng loại:

Bệnh tiểu đường – Tiểu đường tuýp 1

Bệnh tiểu đường tuýp 1 thường xuất hiện ở trẻ em và người trẻ tuổi. Nguyên nhân của bệnh này là do hệ miễn dịch tấn công và phá hủy các tế bào beta trong tuyến tụy, khiến cơ thể không sản xuất được insulin. Do đó, người bệnh cần phải tiêm insulin hàng ngày để kiểm soát lượng đường huyết trong máu. Việc duy trì mức insulin ổn định là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.

Tiểu đường tuýp 2

Tiểu đường tuýp 2 là dạng phổ biến nhất của bệnh tiểu đường, thường gặp ở người lớn và người cao tuổi. Trong tiểu đường tuýp 2, cơ thể không sử dụng insulin hiệu quả hoặc không sản xuất đủ insulin. 

Tuy nhiên, bệnh có thể được kiểm soát thông qua chế độ ăn uống, lối sống lành mạnh và sử dụng thuốc uống. Những thay đổi này có thể giúp duy trì mức đường huyết ổn định và ngăn ngừa các biến chứng liên quan đến tiểu đường.

Tiểu đường thai kỳ

Tiểu đường thai kỳ xảy ra trong thời kỳ mang thai và thường biến mất sau khi sinh. Tuy nhiên, phụ nữ mắc tiểu đường thai kỳ có nguy cơ cao mắc tiểu đường tuýp 2 sau này.

Quản lý tiểu đường thai kỳ thường bao gồm việc duy trì một chế độ ăn uống cân bằng và theo dõi mức đường huyết. Trong một số trường hợp, có thể cần sử dụng insulin để kiểm soát mức đường huyết trong suốt thai kỳ, nhằm bảo vệ sức khỏe của cả mẹ và em bé.

Triệu chứng thường gặp

Khát nước và đi tiểu nhiều lần.

Mệt mỏi và sụt cân không rõ nguyên nhân.

Mờ mắt và dễ bị nhiễm trùng hơn. 

Vết thương lâu lành.

Nguyên nhân

Đầu tiên, yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong việc tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Nếu trong gia đình có người thân mắc bệnh tiểu đường, nguy cơ bạn mắc bệnh sẽ cao hơn so với người không có tiền sử gia đình bị bệnh.

Bên cạnh đó, thừa cân là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh tiểu đường, đặc biệt là tiểu đường tuýp 2. Mỡ thừa có thể làm tăng khả năng kháng insulin, dẫn đến tình trạng cơ thể không sử dụng insulin hiệu quả. Việc duy trì cân nặng lành mạnh và giảm mỡ bụng có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh.

Không chỉ có vậy, lối sống ít vận động cũng là một yếu tố nguy cơ quan trọng. Không hoạt động thể chất đủ có thể dẫn đến tình trạng thừa cân và tăng nguy cơ kháng insulin. Vận động thường xuyên không chỉ giúp kiểm soát cân nặng mà còn cải thiện khả năng sử dụng insulin của cơ thể, từ đó giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.

Ngoài ra, chế độ ăn uống không lành mạnh, tiêu thụ nhiều đường và thực phẩm chế biến sẵn cũng góp phần quan trọng vào việc tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. 

Đường và các thực phẩm không lành mạnh có thể làm tăng mức đường huyết và dẫn đến kháng insulin. Một chế độ ăn uống cân bằng, giàu rau xanh, trái cây và thực phẩm nguyên hạt có thể giúp kiểm soát mức đường huyết và ngăn ngừa bệnh tiểu đường.

Biến chứng có thể gặp

Tim mạch: Tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ.

Thận: Gây suy thận nếu không được kiểm soát.

Mắt: Gây mù lòa hoặc các vấn đề về mắt.

Thần kinh: Gây tổn thương thần kinh và mất cảm giác.

Phòng ngừa và quản lý bệnh

Có một chế độ ăn uống lành mạnh, hạn chế tiêu thụ đường và thực phẩm chế biến sẵn.

Tăng cường rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và protein nạc.

Vận động thể chất, tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày.

Lựa chọn các hoạt động như đi bộ, bơi lội, hoặc yoga.

Thường xuyên kiểm tra đường huyết để đảm bảo mức đường trong máu luôn được kiểm soát.

Dùng thuốc đúng cách: Tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ về việc sử dụng insulin hoặc thuốc uống.

Định kỳ khám sức khỏe để phát hiện sớm và điều trị kịp thời các biến chứng.

Kết luận

Bệnh tiểu đường là một thách thức lớn đối với sức khỏe, nhưng với sự hiểu biết và quản lý đúng cách, người bệnh có thể sống khỏe mạnh và tránh được các biến chứng nghiêm trọng. Hãy luôn duy trì lối sống lành mạnh và kiểm tra sức khỏe định kỳ để bảo vệ bản thân và những người thân yêu.